Doğada kendiliğinden yetişiyor, 2 ilin vazgeçilmezi: Baharın habercisi 5 farklı isimle anılıyor
Admin
24.01.2025
97 görüntülenme
Karadeniz Bölgesi'nde doğada kendiliğinden yetişen hodan otu, halk arasında sağırdili, kaldırık otu, zılbıt, ıspıt isimleriyle de biliniyor. Özellikle Sinop ve Zonguldak'ta Mayıs ayının gelmesiyle birlikte toplanılan bu otun yemeği de yapılıyor. Geleneksel olarak kavurma, kızartma ve salatalarda kullanılır. Çiğ olarak da tüketilebilir. Peki, ıspıt otu nedir, nasıl yetişir ve tüketilir?
Karadeniz Bölgesi'nde yetişen ve yöresel mutfakta sıklıkla kullanılan Mayıs ayında toplanılan ve bu nedenle baharın habercisi olan ıspıt otu halk arasında pek çok farklı isimle anılıyor.Halk arasında sağırdili, kaldırık otu, zılbıt isimleriyle de bilinan ıspıt otu, Mayıs ve Eylül ayları arasında pazar tezgahında yerini alıyor.Ispıt otu, doğada kendiliğinden zahmetsizce yetişiyor. Sıkıntıları gideren ve cesareti arttıran zılbıtın eski çağlarda savaşa giden askerler de cesaret verdiği için kullanıldığı belirtiliyor.Ispıt, hodan ve kaldırık otu olarak da bilinen hodangiller familyasından bir yıllık bitki türüdür. Beş dar yaprak üzerinde, beş üçgen sivri yaprakları ile mükemmel bir görünümü vardır. Pembe çiçeklere bazen rastlanmasına rağmen çiçekleri sıklıkla mavidir. Beyaz çiçekli türleri de yetiştirilmektedir.Ispıt otunun anavatanı Suriye'dir. Güney Amerika, Kuzey Afrika ve Anadolu'da yayılış yapmasına karşın Akdeniz rejyonundada doğallaşmıştır.Galdirik bitkisi coğrafi sınırda “kaldirik”, “ıspıt”, “hodan” ve “balık otu” isimleriyle anıldığı için Ordu Galdirik Kavurması kaldirik, ıspıt, hodan veya balık otu kavurması olarak da bilinir. Galdirik bitkisi, kendiliğinden yetişir ve mayıs eylül ayları arasında toplanır.Toplaması oldukça zahmetli olan ıspıt otu, bahçe ve dere kenarlarında yetişiyor. Ispıt otu, 24 saatte toplanıyor. Bugün tohumundan yağ elde etmek için ticari amaçlı tarımı yapılsa da mutfak ve tıbbi kullanım içinde ekimi yapılır. Tohumundan elde edilen yağı gamma linolenik asit kaynağıdır.Ispıt'tan taze sebze veya kuru ot olarak faydalanılır. Çoğunlukla salatalarda veya garnitür olarak tercih edilir.Kaldirik otunu isterseniz yaş, isterseniz mutfaklarda ve tıbbi tedavilerde doğal ilaç olarak kullanabilirsiniz. Genellikle ticari amaç olarak kullanılan bu otu aktarlardan yağ olarakta alabilirsiniz. Kaldirik otu tazeyken ıspanak gibi pişirilip tüketilebilen bir bitkidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, pişirilmeden önce mutlaka sirkeli suya batırılması ve ardından bol suyla yıkanmasıdır.Kaldirik otu, içerdiği zengin vitamin, mineral ve antioksidanlar sayesinde sağlık üzerinde çeşitli olumlu etkilere sahiptir. Düzenli tüketimi, bağışıklık sistemini güçlendirmeye, sindirim sağlığını desteklemeye ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.ISPIT OTU NASIL YENİR?Bugün tohumundan yağ elde etmek için ticari amaçlı tarımı yapılsa da mutfak ve tıbbi kullanım içinde ekimi yapılır. Tohumundan elde edilen yağı gamma linolenik asit kaynağıdır.Ispıt'tan taze sebze veya kuru ot olarak faydalanılır. Çoğunlukla salatalarda veya garnitür olarak tercih edilir.
